Báo cáo tài chính – ngôn ngữ trong đầu tư chứng khoán

Trên thị trường chứng khoán, có nhiều phương pháp phân tích để đưa ra quyết định mua bán hay tiếp tục nắm giữ cổ phiếu, trong đó phương pháp đầu tư dựa theo phân tích báo cáo tài chính của doanh nghiệp được nhiều nhà đầu tư sử dụng và luôn mang lại tỷ suất sinh lời cao trong nhiều năm. Trong bài viết này, chúng ta cùng tìm hiểu báo cáo tài chính của doanh nghiệp và các chỉ số phân tích hiệu quả.

Báo cáo tài chính chứa các thông tin hữu ích giúp nắm rõ hơn về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và xu hướng tăng trưởng trong tương lai. Thông tin được công bố trong báo cáo tài chính có thể quyết định hành vi mua bán của nhà đầu tư, là căn cứ để xem xét đánh giá cơ hội đầu tư vào cổ phiếu của doanh nghiệp trong thời điểm hiện tại và tương lai. 

Báo cáo tài chính gồm có 3 loại báo cáo quan trọng nhất: báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, bảng cân đối kế toán và báo cáo lưu chuyển tiền tệ sẽ giúp bạn hình dung bức tranh tài chính toàn cảnh doanh nghiệp với những thông số quan trọng nhất.

Báo cáo tài chính cung cấp thông tin về: tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu, doanh thu, thu nhập và các chi phí kinh doanh khác; lãi lỗ và phân chia kết quả kinh doanh; thuế và các khoản phải nộp cho nhà nước; các tài sản khác có liên quan đến đơn vị; luồng tiền ra vào luân chuyển như thế nào trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ. 

Warren Buffett chỉ đầu tư vào những doanh nghiệp mà ông hiểu rất rõ hoạt động của nó. Và ông nghiêng về những doanh nghiệp có hệ thống hoạt động đơn giản, dễ hiểu.

Warren Buffett đã từng nói: “Để là nhà đầu tư thành công, chúng tôi đọc hàng trăm, hàng trăm báo cáo thường niên của các doanh nghiệp”. Đây là điểm tạo ra sự khác biệt lớn giữa ông và các nhà đầu tư khác. Khi đọc các báo cáo, Warren Buffett đặc biệt quan tâm đến những chỉ số, những vấn đề sau:

– Tốc độ tăng trưởng trong quá khứ và hiện tại: đây là một trong những cơ sở để dự đoán sự tăng trưởng của doanh nghiệp trong tương lai. Nhà đầu tư có thể dựa vào nền kinh tế vĩ mô đưa ra các nhận định của bản thân từ đó chọn lọc các doanh nghiệp có triển vọng trong tương lai.

– Tỷ suất lợi nhuận/vốn đầu tư: Warren Buffett đặc biệt quan tâm đến chỉ số này và ông chỉ đầu tư vào những doanh nghiệp tạo ra mức lợi nhuận trên vốn đầu tư cao. Nhà đầu tư nên tập trung vào nhóm cổ phiếu này để đạt được kết quả hiệu quả, vừa có tính ổn định vừa tiềm năng tăng trưởng cao.

– Tỷ số nợ/vốn; lợi nhuận/nợ: nhà đầu tư nên xem xét kỹ lưỡng nợ của doanh nghiệp, trong đó quan trọng là nợ bao nhiêu, khả năng chi trả, thời hạn bao lâu và có ảnh hưởng gì đến quá trình sản xuất của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp nợ nhiều nhưng lợi nhuận đi xuống thì không nên đầu tư, và ngược lại.

– Tái đầu tư: Warren Buffett rất quan tâm đến việc tái đầu tư. Theo ông, nếu doanh nghiệp kinh doanh hiệu quả, đạt lợi nhuận cao thì  doanh nghiệp nên giữ phần lớn lợi nhuận lại để tái đầu tư, thay vì đem chia cổ tức hết.

Khi đó, doanh nghiệp sẽ trở thành một “máy in tiền” với tốc độ ngày càng cao nhờ hiệu ứng tuyệt vời của lãi suất kép. Đã có rất nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam làm rất tốt trong việc tái đầu tư thu được lợi nhuận khổng lồ dẫn đến việc cổ phiếu luôn tăng cao và ổn định qua từng năm.

Một trong những vấn đề thị trường chứng khoán Việt Nam cần hoàn thiện và phát triển là nâng cao tính công khai minh bạch thông tin trong báo cáo tài chính của các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán. Đầu tư thông minh không phải việc quá phức tạp, nhưng cũng không đơn giản.

Điều nhà đầu tư cần là khả năng đánh giá đúng các doanh nghiệp chọn lọc. Bạn không cần phải là chuyên gia về mọi doanh nghiệp. Bạn chỉ cần khả năng đánh giá những doanh nghiệp trong phạm vi năng lực của mình. Và cũng cần chú ý rằng việc hiểu rõ giới hạn bản thân là điều tối quan trọng.

Nhà đầu tư cần phải kiểm tra, nắm rõ những thông số trên báo cáo tài chính và thực tế để phân tích doanh nghiệp, đưa ra nhận định đánh giá về hiện tại và tương lai, cuối cùng đưa ra quyết định đầu tư. Việc tầm soát báo cáo tài chính rất quan trọng vì ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình đầu từ của bản thân, tránh các rủi ro tiềm tàng của doanh nghiệp và cổ phiếu.